Het ketogeendieet, de oorspronkelijke en beste eetwijze voor mensen?

Bron afbeelding: Perfect Health.nl

Waarom zou een ketogeen-dieet een goed idee kunnen zijn?

Een ketogene leefstijl kan helpen om diabetes type 2 om te keren, insulineafhankelijkheid bij diabetes type 1 te verminderen en overgewicht te bestrijden. Daarnaast kan het helpen de hersenfuncties te verbeteren, zoals bij epilepsie, maar heeft ook goede resultaten bij Alzheimer, hersentumoren en andere vormen van kanker. Zie bijvoorbeeld Life-unlimited

De leefstijl houdt in dat je nauwelijks koolhydraten eet (maximaal 50 gram per dag). Als ketogene eter haal je je energie voornamelijk uit vetten (die consumeer je extra). Je eet veel vezelrijke, maar ‘suikerarme’ groenten en fruit, zuivel, eieren, vlees(vervangers) en vis(vervangers).

Koolhydraatarm, Low Carb dieet

Koolhydratenarm dus, want koolhydraten worden omgezet in glucose en daar zit bij velen het probleem. Normaal gesproken gebruikt je lichaam glucose als energie, maar het doel van een ketogene leefstijl is om die energie uit vet te halen en zo in ‘ketose’ te komen. Een ketogeendieet is echter niet hetzelfde als een koolhydraatarm-dieet. Terwijl met een koolhydraatarm-dieet dagelijks wel wat gesmokkeld kan worden, is dat bij een ketogeendieet niet zo. Bij een ketogeendieet ga je in ketose (hierover verderop meer) en extra koolhydraten heft die ketose-conditie weer op. Het duurt weer enige tijd voor iemand weer terug is in ketose. 

Koolhydraat = suiker?

Ja en nee. Vezels zijn ook koolhydraten, maar worden niet verteerd en dus ook niet in glucose omgezet. Glucose kennen we als suiker, maar zetmeel is ook glucose, 100% meer schadelijk dan sacharose (tafelsuiker, dit bestaat uit 50% glucose, zetmeel 100%). Glucose wordt in het lichaam als energie opgebruikt, of - in vooral de spiercellen - opgeslagen als glycogeen, dit is de staffelvoorraad voor later gebruik.

Insuline is voor glucoseopname en vetproductie

Door het eten van koolhydraten komt er insuline vrij in het bloed om de glucose te kunnen gebruiken als energie. Doordat je bij een ketogeen dieet nauwelijks (maximaal 50 gram per dag) koolhydraten binnen krijgt moet je lichaam andere energiebronnen aanspreken (nadat de glycogeen voorraad is opgemaakt). Deze energiebronnen zijn voornamelijk vetten en (een teveel aan) eiwitten.

Een goede manier om de vetreserves aan te spreken is dan ook lichaamsbeweging nog voor de eerste maaltijd van de dag. Cardio- en aerobische oefeningen zijn een goede lichaamsbeweging, maar om zo snel mogelijk de glycogeenvoorraad op te maken en de energie uit de vetreserves te gebruiken is het beter om de dag te beginnen met krachttraining, zoals met wat gewichten te stoeien, bijvoorbeeld met een kettlebell. Na pakweg 10 minuten stevig trainen is de glucosevoorraad in de glycogeenvorm opgebruikt en kan er worden overgegaan op de vetvertering. Zou je dit met stevig wandelen of fietsen willen doen, dan ben je al een half uur bezig, voordat de vetverbranding zou kunnen gaan beginnen.

Ketonen in plaats van glucose

Je hersenen geven de voorkeur aan glucose als energie, die kunnen eiwitten en vetten hier niet voor gebruiken. Gelukkig worden er bij de afbraak van vetten in de lever ketonen gevormd. De hersenen kunnen deze ketonen wel heel goed gebruiken als energieleverancier, ketonen hebben zelfs de voorkeur.

Ketose

Het omzetten van vet in ketonen is een proces dat ketose heet. Zodra je in ketose komt, schakelt je lichaam dus over op de vetverbranding (zowel vet uit je voeding als opgeslagen vetten in je lichaam). Ketonen komen vrij en je insulinespiegel daalt. Na verloop van tijd zal ook de insulineresistentie (ongevoeligheid voor insuline) afnemen, één van de hoofdoorzaken van diabetes type 2 en obesitas. Insuline is namelijk niet alleen noodzakelijk om glucose in de lichaamscellen te krijgen, maar wanneer er in de bloedbaan een teveel is aan glucose (verhoogde bloedsuikerspiegel), wordt de glucose onder invloed van de insuline in de vetcellen opgeslagen als vet. Dit is een noodzakelijk proces, want vrij-glucose werkt als een toxine in de bloedbaan en kan op termijn enorm grote schade aan het lichaam toebrengen.

Ketonendieet voor iedereen?

Helaas zijn er enkele contra-indicaties en is vooraf consultatie van de behandelende arts belangrijk. Bovendien is het volle ketogene dieet niet eenvoudig vol te houden, wat de reden is waarom dit ook niet als eerste wordt voorgeschreven bij diabetes en epilepsie, maar hebben medicijnen de voorkeur. Dit heeft dus vooral te maken met de therapietrouw van de patiënt. Slechts 1% van de diabetici blijken zich na 1 jaar nog aan het dieet te houden en moeten daardoor alsnog aan de medicijnen. Artsen kiezen er daarom voor iedereen, dus ook die 1% goedwillenden te medicaliseren…..

Ketonendieet voor die-hards?

Wanneer iemand echter geen watje is en er op een natuurlijke wijze tegenaan wilt gaan, dan is het ketogeendieet een goede mogelijkheid. Wees je er wel goed van bewust dat het aannemen van een ketogene leefstijl een grote verandering is. Het kan zijn dat je de eerste weken last krijgt van de zogenaamde ketogriep, met als mogelijke, slechts tijdelijke symptomen:

• - Obstipatie (verstoppingen),
• - Misselijkheid,
• - Duizeligheid,
• - Diarree,
• - Vermoeidheid,
• - Meer plassen,
• - Algehele malaise.

De ketogriep heeft dus niets met een virus of zo te maken, het kan ontstaan doordat het lichaam overschakelt naar vetverbranding in plaats van het omzetten van koolhydraten in glucose. Hierdoor verandert de samenstelling van je bloed. Er is minder insuline, adrenaline en cortisol, daarnaast verandert de verhouding tussen natrium-kalium (een zoutvervanger met extra kalium kan dan wonderen doen). Lang niet iedereen zal hier evenveel last van ondervinden, het is vooral afhankelijk van iemands constitutie en hoe koolhydraatrijk iemand tevoren al at.

Ketonendieet voor beginners

Er zijn verschillende namen in omloop zoals keto, ketogeen en koolhydraatarm. Het verschil zit voornamelijk in het maximaal aantal koolhydraten dat je binnenkrijgt.

De volgende richtlijnen voor de avondmaaltijd:

• - Maximaal 20 gram = ketogeen
• - Maximaal 40 gram = koolhydraatbewust

Bron afbeelding: Kinderneurologie.eu

Het is belangrijk dat iedereen moet eten waar hij of zij zich prettig bij voelt. Iedereen bepaalt zelf de mate van koolhydraatinname. Wel houden we graag de aanbeveling aan om geen graanproducten, rijst of andere koolhydraatrijke producten te gebruiken.

Er zijn verschillende vormen van ketogeendieet, laat je dus eerst goed informeren door een deskundige, zie onder.

Een vegetarisch of veganistische leefwijze laat zich combineren met een ketogeendieet, maar dat maakt het er niet eenvoudiger op. Sterker nog, een vegetarische of veganistische leefwijze vraagt al om specifieke kennis om tekorten te voorkomen, doch wanneer dit gecombineerd wordt met het ketogeendieet compliceert dat het dieet en is goede informatie heel erg belangrijk.

 

Advies belangrijk

Het advies is om altijd eerst de hulp in te schakelen van een gespecialiseerde diëtist, wanneer je met een ketogene leefstijl wilt starten, bijvoorbeeld van Ekomenu en dat is diëtiste Annelies.

Uitgebreide informatie:

Ketogids voor beginners