Zoeken in deze blog

vrijdag 14 februari 2020

Virussen als influenza, SARS, Corona, etc. behandelen met essentiële olie

Het Corona-virus verspreidt zich vooral door de lucht, hoe schoon is de lucht die u bijvoorbeeld thuis inademt?

Ability to translate, button at the bottom


Essentiële olie kan helpen tegen infectieziekten als influenza en het Covid-19 (SARS-CoV-2).
Schone, steriele lucht voorkomt infecties en lijden. Behalve stof en stuifmeel hangt er nog veel meer in de lucht, bijvoorbeeld microben als bacteriën, virussen en schimmels. Hierdoor ligt besmetting op de loer en is het een goed idee om de lucht die we inademen te reinigen, onder andere met antiseptische middelen. De ingeademde lucht reinigen kan mechanisch, met maskers, met speciaal gas, maar ook met essentiële olie.
(Lees ook deze posts (post 1, post 2 , post 3 en post 4) om het coronavirus te kunnen bestrijden)

Vuile en/of besmette lucht
In de koude maanden wordt er in het algemeen veel minder gelucht dan in de warme perioden. Door een gebrek aan ventilatie, teveel isolatie, koken, bakken en grillen, vocht, huisdieren, chemische stoffen en microben raakt hierdoor de lucht binnenshuis (ernstig) vervuild. Dit kan tot uiteenlopende klachten leiden, zoals hoofdpijn, geïrriteerde slijmvliezen, slapeloosheid en vermoeidheid. Ook kan de lucht besmet raken met microben zoals schimmels, bacteriën en virussen, dat krijg je gewoonlijk met luchten alleen minder goed opgelost en kan worden behandeld met specifieke, essentiële, aromatische oliesoorten. Hierdoor ligt besmetting op de loer, maar ook wordt het erg lastig om te genezen van een besmetting, doordat er constant sprake kan zijn van een herbesmetting.
Hierover verderop meer.

Natuurlijk is de gemakkelijkste aanpak en gewoonlijk het eerste wat je doet: Luchten, de kamer(s) goed ventileren. Zo voorzie je bijvoorbeeld de ruimten, zoals de ziekenkamer niet alleen van nieuwe, verse lucht, maar ook van zuurstof. Volgens research zou elke twee uur eventjes luchten het beste zijn.

Goede luchtreinigers kunnen ook uitstekende diensten bewijzen. Veel luchtreinigers werken door een filter, zoals de mondkapjes. Hoe kleiner de poriën, des de meer er wordt weggevangen. Er zijn filters die stuifmeel kunnen wegvangen, maar filters die ziektekiemen wegvangen zijn er niet. Wel zijn er de luchtreinigers met een ingebouwde ionisator, maar ionisators zijn ook los te koop. Luchtfilters kunnen een bron worden van herbesmetting, doordat de ziektekiemen zich ophopen in het filter. In een ziekenkamer heeft een losse ionisator de voorkeur.

Wat is een ionisator?
Een ionisator is een apparaat dat gebruikt wordt om lucht te reinigen door deze negatief te ioniseren. Door middel van een naald onder spanning worden de zuurstofmoleculen die langskomen elektrisch geladen. Negatieve ionen zijn de ‘vitamines van de lucht’. Deze luchtmoleculen met negatieve lading binden zich aan verontreinigende (positieve) deeltjes (zoals ongerechtigheden en microben) die vervolgens neerslaan op de grond.  Die vormen nu geen verontreiniging in de lucht meer. Maar een goede kwaliteit is wel prijzig, veel duurder dan essentiële oliën. Uiteraard is het regelmatig reinigen van het vloeroppervlak met een antiseptisch middel belangrijk.

Gunstige negatieve ionen met essentiële olie
Het is een bijkomend voordeel bij het gebruik van essentiële oliën (alleen bij de natuurlijke, niet synthetische vormen, zie onderaan dit artikel) dat er ook een verhoging van het aantal negatieve ionen in de lucht ontstaat, waardoor er minder microbengroei zal kunnen plaatsvinden. Het extra voordeel is dat de ruimte aangenaam gearomatiseerd wordt met bijvoorbeeld een zachte naaldbomengeur en dat de terpenen, zoals polyterpenen en  monoterpenen ook nog eens een antiseptische werking hebben.

Vooral de olie van de dennenboom staat hierom bekend. Door bijvoorbeeld deze oliesoort te laten verdampen worden er meer negatieve ionen ingeademd, waardoor het bloed meer zuurstof kan opnemen en allergische reacties verminderen door een daling van het histamineniveau. (Een verhoogd histamine-niveau kan tussen haakjes ook worden verlaagd met extra vitamine C).

Nog een voordeel: Negatieve ionen zorgen er ook voor dat het humeur van mensen verbetert 😊.

Ongunstige positieve ionen
Vlak voor een onweer en bij grote mensenmassa’s ontstaan er positieve ionen in de lucht. Dit kan gevoelens van benauwdheid, onrust en angst veroorzaken. In wachtkamers van artsen en tandartsen staan dan ook vaak zogenaamde mechanische ionisators. Deze brengen negatieve ionen in de lucht, zodat de wachtenden zoveel mogelijk kunnen ontspannen en vrij kunnen ademen. 

Verdampen van dennenolie geeft dus hetzelfde effect met als bijkomend voordeel de antiseptische werking.

Maskers 
Gezichtsmaskers worden gebruikt om de lucht te ontdoen van stofdeeltjes, stuifmeel, maar ook microben. Echter lang niet elk masker kan alles, de meesten zelfs vrij weinig, terwijl juist een zuivere lucht, vrij van microben, helpt om besmetting door een virus, bacterie of schimmel tegen te gaan. Een gewoon mond-/neusmasker helpt daar niet bij, want de poriën van zo’n masker zijn gewoonweg veel te groot. Zelfs een ziekenhuismasker is niet erg effectief, het beschermt de omgeving, bijvoorbeeld de patiënt die wordt behandeld, wel tegen besmetting door de (besmette) drager van het masker. 
Dit zijn dus geen maskers die de drager beschermt tegen infecties van buitenaf, dus tegen een besmette patiënt. Desondanks worden dit soort maskers wel dikwijls gebruikt om zichzelf te beschermen tegen besmetting, dit is dus een goed voorbeeld van schijnveiligheid en kan soms een bron zijn van veel ellende.

Diameter microben versus poriën in het masker
Een bacterie heeft gemiddeld een diameter van zo’n 2 micron en een virus 0,1 micron, terwijl de poriën in een gewoon bouwmasker zelfs nog te groot zijn om fijnstof tegen te kunnen houden met een diameter kleiner dan 10 micron (100 keer groter dan een virus dus). De poriën van zo’n masker zijn dus groter dan 10 micron, één micron is 0,001 mm.

Er bestaan weliswaar maskers met een echte bescherming, dat zijn maskers die bestaan uit een kap met een filter (masker N95 / NFFP2). Voor bescherming tegen bacteriën en virussen (o.a. vogelgriep, varkensgriep en SARS) dient minimaal een FFP-2 mondmasker gedragen te worden. Zo'n masker is voorzien van een ventiel. 

De mondmaskers hebben een zeer comfortabele pasvorm en zijn hierdoor uitstekend geschikt voor urenlang draagcomfort. Dit soort maskers worden ook gebruikt in bacteriologische en pathologische laboratoria wanneer er met materiaal van een patiënt wordt gewerkt of wanneer de behandelaar in een ruimte is met een besmette patiënt. Ergo, dan wanneer het risico op besmetting hoog is.

In het dagelijks leven is het gebruik van zo’n medische mondkap echter vrijwel onhaalbaar. Het ademen is lastig en vermoeiend, omdat het goed in- en uitademen aanzienlijk wordt belemmerd, zeker op de wat langere termijn. Dat houd dus niemand erg lang vol, in elk geval niet de hele dag. Essentiële olie is dan dus veel eenvoudiger en misschien wel de beste oplossing.

Middeleeuwen, lang niet dom
Hoewel echte kennis over microben nog niet voorhanden was, gebruikte men in de middeleeuwen ook al bescherming tegen besmetting. Tijdens de pestepidemieën bijvoorbeeld werden ook al mond-/neuskapjes gedragen. Iedereen kent ze nog wel, de vogelkop met lange snavel of een voorzetneus. Het idee achter het masker met de snavel was om zo de ziekte af te kunnen schrikken (anderen denken dat de vogelkop een variatie was op de pestmaskers met voorzetneus uit het ‘maskersminnende’ stadskoninkrijk Venetië was). Het had echter ook een meer functionele zijde, het beschermde namelijk de pestarts en medewerkers tegen de enorme stank om hem heen. In het topje van de snavel werden speciale medicinale kruiden met een sterke geur geplaatst. In de neusgaten en oren werden proppen met wierook geplaatst. Ook had het masker glazen inzetstukken die de ogen beschermden.
De artsen kauwden daarnaast constant op knoflookteentjes, want men had ervaren dat dit goed werkte tegen bepaalde ziekten (knoflook is, weten we nu, anti-microbieel).



              
                               

Een pestmeester wordt vaak afgebeeld in speciale bescherming biedende kleding die bestond uit een hoed, een masker met kijkgaten, een houten stok om zieken te kunnen onderzoeken zonder ze aan te raken, grote leren handschoenen, lange leren laarzen en een lange leren of geïmpregneerde cape. Het snavelachtige masker zou gevuld zijn geweest met kruiden en specerijen om de lucht te zuiveren, omdat men namelijk dacht dat de pest zich door de lucht verspreidde. 

Ten tijde van de pestepidemieën (14e en 15e eeuw) droegen priesters vaak een amulet met wierookhars (Boswellia hars) daarin. Ze waren meestal gevrijwaard van de ziekte, mogelijk dat dit werd veroorzaakt door de antiseptische werking van de Boswellia.

Kruiden, rook en essentiële oliën
Nu, maar ook in vroeger tijden werd rook al gebruikt om gewassen en ruimten eenvoudig te kunnen ontsmetten. De agrariërs doen of deden dat op het land en het is een bekend fenomeen, zelfs kraaien doen dat. Kraaien zie je nog wel eens op een rokende schoorsteen zitten om het verendek uit te roken, waardoor parasieten wegvluchten.
 
Kerken werden in het verleden met zwavel, hop, peper en wierook be(wie)rookt en hierdoor wellicht onbewust gedesinfecteerd. Ook nu nog wordt in katholieke kerken een reukoffer gebracht met wierook dat door de hele kerk wordt geslingerd. Dit ontsmette de kerkruimte tijdens de dikwijls druk bezochte bijeenkomsten. Aangezien de hygiëne vaak ver was te zoeken, kan dit de verklaring zijn, waarom mensen na een bezoek aan de kerk niet met grote getale besmet raakten met allerlei besmettelijke ziekten.  Als gevolg van empirisch verkregen bewijzen wist men in vroeger tijden vaak heel veel meer van bepaalde stoffen en gebruiken, dan we nu nog beseffen.

Bewieroken is nog steeds in een aantal kerken te zien, zoals die in Santiago de Compastella (zie video)

Wierook branden is vrij ongezond, beter is het om essentiële olie te laten verdampen. Zie onderaan dit artikel.

Geschiedenis van de essentiële olie
Essentiële oliën worden al duizenden jaren en in vele culturen gebruikt. De Chinezen waren ruim 4500 jaar voor onze jaartelling bekend met de helende en heilzame werking van deze oliën voor lichaam en geest.  In die tijden vormde het zelfs de hoofdschotel van de geneeskunde aldaar. Daarna heeft het zijn weg gevonden naar India, Egypte, Griekenland en de Romeinen. 
Dus ook de Egyptenaren gebruikten al olie om te genezen en de lucht te zuiveren. In de tijd van het oude Egypte speelde parfum en natuurlijke oliën een grote rol bij religieuze rituelen.  Ze balsemden hun doden met antiseptische (zoals we nu weten) harsen en essentiële oliën en weerden insecten met in essentiële olie gedrenkte papyrusbladen.  Ze reinigden de lucht ermee en ze werden gebruikt tijdens offers aan goden.

Kyphi is bijvoorbeeld een wierookmengsel dat bij rituelen werd gebruikt en ook diende als medicijn. Hoewel er geen duidelijk recept van bestaat, weten we dat het vaak mirre, mimosa, kaneel en mint bevatte.

De Grieken en Romeinen geloofden dat vieze lucht ziektes verspreidde. Hippocrates, de uitvinder van de moderne geneeskunde, schreef dat de wind gevaarlijke dampen kon meevoeren en dat zij ernstige ziektes kon veroorzaken (malaria = mal aria = slechte lucht). Mensen dachten dat het verspreiden van ziektes kon worden voorkomen door de lucht uit te roken en te vullen met geuren.

De drie wijzen uit het Oosten brachten o.a. wierook en mirre als geboortegeschenk voor Jezus, zeer kostbare producten in die tijd.

Doordat in Perzië (het huidige Iran) het destillatie werd uitgevonden werd de weg geopend naar de productie van etherische en essentiële oliën. De destillatietoestellen werden steeds verder geperfectioneerd en bleek een belangrijke ontwikkeling in zowel de geneeskunde als in de parfumerie. Deze ontwikkeling zorgde voor belangrijke medicinale stoffen die werden gebruikt bij de behandeling van ziektes, bijvoorbeeld alcohol.

Tijdens religieuze rituelen bleef men geuren in de vorm van wierook gebruiken. Net als Hippocrates koppelde men slechte dampen aan ziektes. Om ‘slechte luchten’ te weren, droegen mensen bolvormige juwelen om hun nek, pomanders genoemd. Deze bevatten oliën, wierook en andere geuren. Een recept van de Engelse koningin Mary I bevatte ingrediënten als benzoëhars, calamieten, rozenwater en labdanum, en ingrediënten van dierlijke oorsprong, zoals grijze amber, muskus en civet.

Gespecialiseerde apotheken mixten de vaak sterk geurende mengsels. Rond deze tijd werden aan planten en specerijen terecht en onterecht (denk bijvoorbeeld aan de morfologische planten- geneeskunde) veel medicinale en therapeutische eigenschappen toegekend. Apothekers verzamelden krachtige, natuurlijke ingrediënten en stelden nieuwe brouwsels samen. Hierbij gebruikten ze net ontdekte, nieuwe ingrediënten van over de hele wereld. Tegenwoordig worden ze geroemd, maar indertijd was dit het enige wat men aan geneesmiddelen had en daarbij ging nogal eens iets gruwelijk verkeerd. Veel kruidenmengsels veroorzaakten nogal wat bijwerkingen of bleken veel te sterk te zijn voor de patiënt, die dan ook kwam te overlijden. Dit was één van de redenen waarom  Dr. Hahnemann tot de ontwikkeling van de homeopathie kwam.

Aromatische essentiële oliën, een aantal zijn antiseptisch:
Essentiële olie is afkomstig van een plant en een geconcentreerd mengsel van aromatische moleculen, sterk ruikend naar die plant. Hoewel deze mengsels ‘olie’ worden genoemd, bevatten ze geen vet. Op kamertemperatuur zijn ze vloeibaar, maar ze verdampen snel bij verhitting. Verschillende essentiële oliën kunnen bacteriën, schimmels en virussen onschadelijk maken en zijn bijgevolg natuurlijke antiseptische, microben dodende stoffen. De zogenaamde monoterpene, polyterpene en/of fenolen verbindingen die in die essentiële oliesoorten voorkomen, zijn in staat om de meeste bacteriën, virussen en schimmels uit te schakelen.

Hoe kan dit?
Een belangrijke verklaring voor deze eigenschap is dat essentiële oliën een lipofiel karakter hebben (vet-minnend = stoten vet niet af, maar binden zich eraan). Zowel bacteriën als virussen hebben een celmembraan (virus heeft een zogenaamde enveloppe of virusomhulsel als membraan), deels opgebouwd uit de zogenaamde fosfolipiden (vetzuur gekoppeld aan fosfor). Hierdoor is het voor bijvoorbeeld de monoterpene verbindingen vrij eenvoudig om het celmembranen te kunnen passeren, het celplasma binnen te dringen en om vervolgens de stofwisseling van de bacterie of virus negatief te beïnvloeden. Hierdoor wordt de bacterie of het virus onschadelijk gemaakt en hebben ze geen kans meer om zich te vermenigvuldigen.

Wat zijn terpenen
Terpenen zijn een klasse moleculen die in veel planten geproduceerd worden, vooral in naaldbomen als coniferen en dennen. Veel vetoplosbare vitaminen zijn afgeleid van terpenen, met name de vitaminen A, D, E en K. Terpenen werden als gevolg van hun eigenschappen van oudsher al toegepast in de volksgeneeskunde (natuur- en kruidengeneeskunde). Verschillende planten en kruiden werden en worden juist om deze inhoudsstoffen succesvol gebruikt om bij specifieke kwalen in te zetten. Toch werd bijvoorbeeld het terpinehydraat als slijmoplossend middel eind negentiende eeuw door de FDA verboden, wellicht omdat er een farmaceutische remedie werd geïntroduceerd, die op deze manier een betere verkoop kans kreeg.

De monoterpeen bevattende oliesoorten kunnen met hun lichte moleculen snel verdampen en zich vrij snel in de lucht verspreiden. Vooral de essentiële oliën uit de dennenfamilie (Pinaceae) en de citrusfamilie (Rutaceae) bevatten hoge percentages monoterpenen en worden vanwege hun geur dikwijls zeer gewaardeerd.
  • Voorbeelden van oliën uit de dennenfamilie zijn o.a. grove den, alpenden, zilverspar, lariks en spar.
  • Voorbeelden van citrusoliën zijn citroen, limoen, grapefruit, sinaasappel en mandarijn.

     Ook een olie als olibanum of Boswellia carterii  (rook van de hars van deze plant is wierook) en Teatree bevatten hoge percentages monoterpenen.

Fenolen
Fyto-fenolen zijn moleculen die in planten voorkomen, een subgroep zijn de misschien wat meer bekende bioflavonoïden. Fenolen geven kleur, geur en smaak en zijn van essentieel belang in de voortplanting en de groei van planten. Daarnaast vormen ze het afweermechanisme tegen pathogene stoffen, parasieten en andere natuurlijke vijanden, zoals microben. Fenolen komen in planten voornamelijk als polyfenolen (poly = meer dan één/meerdere) voor.

Fenolen-bevattende essentiële oliën blijken net als terpenen effectief om de lucht te kunnen zuiveren. Bergbonenkruid (Satureja montana) blijkt een van de meest actieve oliën om bijvoorbeeld aërosole bacteriën te bestrijden. Deze olie bevat een zeer hoog gehalte aan fenolen en heeft zelfs een dodelijk effect op de Stafylococcus aureus (deze bacterie is steeds meer resistent voor antibiotica en dus moeilijk te bestrijden). Zij zorgt voor een zeer sterke vermindering van de hoeveelheid bacteriën die praktisch gelijk ligt met de totale desinfectie met formol, een ontsmettingsmiddel met formaldehyde dat o.a. in ziekenhuizen wordt gebruikt.

Andere oliën met een hoog gehalte aan fenolen zijn: Oregano (Oreganum vulgare), tijm (Thymus vulgare CT thymol) en kruidnagel (Syzigium aromaticum). Het zijn sterk ruikende oliën die men voor gebruik in een geurlamp goed kan vermengen met bijvoorbeeld frisse citrusoliën.

Ziekenkamer
Door de luchtzuiverende werking zijn alle bovengenoemde oliën zeer geschikt in de ziekenkamer of in de herstelperiode na ziekte. De afweer tegen schadelijke en ziekmakende bacteriën en virussen is bij zieken vaak verlaagd. Door het vernietigen van ziekmakende microben kunnen mensen zich sneller herstellen, doordat het immuunsysteem minder wordt belast.

Bij virusinfecties kan niet alleen de lucht die ingeademd wordt besmet zijn, maar vooral ook het longweefsel kan besmet zijn met de microbe. Het is dan dus belangrijk dat de lucht met de essentiële olie wordt ingeademd en indien nodig ook inwendig wordt gebruikt. Wanneer jezelf geen kennis en ervaring hebt als etherische/essentiële olie therapeut, dan is het aan te bevelen zo'n specialist in te schakelen.

Toepassingen op grote schaal effectief
In verschillende Engelse ziekenhuizen, met name op afdelingen met een vergrote kans op infecties (bijvoorbeeld brandwonden) wordt essentiële dennenolie verdampt. Alleen hierdoor al wordt de kans op infecties sterk verkleind.

Essentiële oliën met terpenen en monoterpenen worden op relatief grote schaal ingezet om de luchtkwaliteit te verbeteren. Dat is onder andere in Australië, waar het zogenaamde sickbuildingsyndroom tot een hoog ziekteverzuim heeft geleid. Dit was de reden waarom er een speciaal gas, Bactigas werd ontwikkeld om de lucht te kunnen zuiveren. Dit gas bevat o.a. Tea Tree olie (Melaleuca alternifolia). Op gezette tijden wordt dit gas in het systeem gespoten. Opmerkelijk is dat de schimmelsporen in de lucht voor een groot deel verminderen en/of verdwijnen. Naast het vernietigen van schimmelsporen zorgt Bactigas ook voor een schonere lucht met minder ziekmakende bacteriën en virussen. Mensen voelen zich beter en worden minder snel ziek. 

Hoe kunt u de oliën het beste verdampen?
Er zijn vele mogelijkheden om de essentiële olie in de lucht te brengen. De meest simpele manier is een tissue met een aantal druppels olie op de verwarming leggen. Door de warmte zal de olie verdampen en zich verspreiden in de omgevingslucht. Met geurblokjes van klei kunt u zeer effectief werken maar de werking beperkt zich tot ongeveer 1 ½ m2, dus mooi voor op het nachtkastje, op de werkplek, of in de auto.

Er zijn simpele geurlampjes op de markt die met waxinelichtjes werken en een gezellige sfeer in huis creëren. Boven de kaars wordt een bakje gevuld met water waar een paar druppels essentiële olie aan wordt toegevoegd (zorg wel voor voldoende afstand tussen de vlam en het bakje, anders 'verbrand' de olie en verliest het zijn kwaliteit). Door het verwarmde water verdampt de etherische olie. Kijk uit met kleine kinderen en huisdieren. 
Misschien heeft u apparaten in de kamer staan die voldoende warmte afgeven, genoeg om de olie te kunnen verdampen, of een vloerverwarming of radiator die warm genoeg is.

Er zijn simpele, maar ook complexe apparaten te koop die op elektriciteit werken. Door een ventilator of een warmtebron wordt de olie veilig (en zonder open vuur) verdampt. De nieuwste generatie verdampers voegen verschillende eigenschappen samen in één apparaat.

De nieuwste apparatuur heeft een drie in één effect:
1. Het werkt door middel van ultrasone techniek: Door trilling wordt het water in combinatie met de toegevoegde druppels essentiële olie omgevormd tot een zeer fijne nevel waardoor er vocht in de lucht komt samen met de essentiële olie.
2.    Doordat de oliën zeer fijn verneveld worden en snel door de ruimte worden verspreid is het aromatherapeutische effect heel bijzonder.
3.  In de ruimte waar de lamp staat, wordt de lucht ook nog geïoniseerd, waardoor de luchtkwaliteit wordt verbeterd en mensen dieper kunnen inademen.

Handgel met etherische olie:
  • Ingrediënten:
  • 2 delen 96% alcohol (isopropylalcohol) of sterke wodka
  • 1 deel (aloë vera) handgel
  • 30 druppels tea tree etherische olie
  • 10 druppels lavendel etherische olie
  • 10 druppels citroen etherische olie
  • 5 gram xanthaangum (maakt het dikker), kan eventueel worden weggelaten
  • Mengkom
  • Spatel
  • Trechter
  • Plastic container


Doe alle ingrediënten in een glazen maatbeker en roer goed door zodat alles goed vermengd wordt. Het beste gaat dit met een staafmixer.

Afhankelijk van de aloe vera gel die je gebruikt kan je desinfecterende handgel nog erg vloeibaar zijn. Dan kan je nog wat xanthaan gum toevoegen om er meer een echte gel van te maken. Begin met nog een mespuntje xanthaan gum en roer dit goed door (bij voorkeur met een staafmixer om klontjes te voorkomen. Laat het dan even een paar minuten staan want het duurt even voordat de xanthaangum volledig werkzaam is. Als het dan nog niet dik genoeg is kan je nog een beetje xanthaan gum toevoegen en weer goed mengen.

Giet dan alles in een lege zeepdispenser en vanuit deze zeepdispenser kan je een klein kunststof flesje (bijv. oude lege flesjes van een handgel) vullen om mee te nemen voor onderweg.

En de zeepdispenser met de overige handgel gebruik je thuis.

Mocht je niet houden van de geur van tea tree en/of lavendel dan kan je ook experimenteren met andere soorten desinfecterende etherische olie zoals dennen, citroen, manuka, rozemarijn, salie of pepermunt.
Een ander voordeel van deze handgel is dat je handen er niet van uitdrogen maar juist lekker zacht worden.

Etherische oliën preventief gebruiken
Door een mengsel van etherische olie te gebruiken en dat dagelijks onder de voetzolen te smeren, wordt het immuunsysteem geactiveerd en aangezet tot bescherming tegen microben. Van de volgende etherische oliën worden per stuk 5 druppels in bijvoorbeeld een roller (flesje met roller) of een gewoon flesje van 10 ml. gedaan, afgevuld met bijvoorbeeld amandelolie, druivenpitolie, of gefractioneerde kokosolie (verdere informatie):
  • Melaleuca, 
  • Lemon, 
  • Peppermint, 
  • Orgeano, 
  • On Guard en 
  • Franckincense 
Onderzoek en bewijzen van de werkzaamheid van de essentiële oliën:
Vooral in ruimten die niet kunnen ontluchten en/of waar airconditioning werkzaam is, komen ziekmakende microben veelvuldig voor. De Utrechtse microbioloog Dr. Teeuw heeft de invloed van endotoxine, (bacteriële gifstoffen)  op irritatie aan de neus, ogen en bovenste luchtwegen onderzocht. De symptomen van de besmetting zijn variabel: hoofdpijn, lusteloosheid, vermoeidheid, irritatie van de ogen, irritatie van de neus en bovenste luchtwegen, enz.

In een ziekenhuiszaal of bijvoorbeeld in een volle schouwburg-, vergaderzaal zal de concentratie bacteriën hoger zijn dan in een huiskamer op het platteland. Dit kan variëren van een paar miljoen tot 20 of 30.000 per vierkante meter. Er zijn onderzoekingen gedaan met door bacteriën besmette lucht geïsoleerd in een afgesloten glazen reservoir. Hierin werden enige druppels tijm olie gedaan. Na ongeveer 20 minuten was 30-40% van de bacteriën vernietigd, na een uur 70-80%, na 3 uur 90% en de rest na 10 uur.

Onderzoeken
  • In 1956 hadden Keller en Kober al onderzocht dat bacteriën in de lucht konden worden gecontroleerd door etherische olie. Zij vonden 21 essentiële oliën die, als ze gesprayd werden in een tamelijk gesloten ruimte, de aanwezigheid van de volgende microben verminderden of totaal vernietigd: Escherichia coli, Eberthella typhosa, Neisseria gonorrhoeae, Streptococcus faecalis, Streptococcus pyogenes, Staphylococcus aureus, Bacillus megatherium, Corynebacterium diphtheriae en Candida albicans.Sheppard 
  • 1970 vond door onderzoek dat verdamping van expectorante olie beter werkte dan ingenomen expectorante middelen.
  • Bardeau in 1976 vond de meest effectieve oliën voor luchtzuivering: tijm, rozemarijn, den, niaouli, pepermunt, marjolein, citroen, lavendel, kruidnagel.
  • Chamberland deed in 1987 onderzoekingen naar de antiseptische werking van etherische oliën. Hij bevond buitengewoon werkzaam als verdampt in de lucht: kaneel, engelwortel, oregano, lavendel, tijm, geranium.
  • Ook Cadeac en Munier van het Pasteur instituut in Parijs hebben onderzoekingen gedaan naar de antiseptische eigenschappen van etherische oliën. Al deze en andere onderzoekingen hebben uitgewezen dat schadelijke bacteriën zoals: stafylokokken, streptokokken, de bacteriën van Koch, Eberth, de Proteus om er enige te noemen, binnen enkele uren totaal vernietigd werden, door de olie van citroen, lavendel, tijm, oregano, den, eucalyptus, teatree, kaneel, kruidnagel, pepermunt, rozemarijn, bonenkruid, e.a.
  • Luchtweginfecties en etherische oliën zijn onderzocht door o.a. Stevenson in 1995.
  • Filipsson 1996 onderzocht dennenolie en astma.
  • Lockhart 2000 onderzocht wierookolie en astma en vond dat de patiënten rustiger reageerden door wierook te inhaleren. Ook het gebruik van de inhalers werd verminderd.
  • Zo onderzocht McMahon 2001 het inhaleren van eucalyptus, den, ravensara en pepermunt bij sinusitis, met opmerkelijk gunstige resultaten.
  • Pitchrer 2001 onderzocht geïnhaleerde pepermuntolie bij sinusitis en vond enorme verbeteringen van alle symptomen.
  • Pibiri, M.C., 2006, bergbonenkruid-olie, blijkt een van de meest actieve oliën om bijvoorbeeld aërosolen bacteriën te bestrijden.
  • Dr. Adam F. Feyaerts (KU-Leuven). Onderzoekt (2005 tot 2018) essentiële oliën op hun werkzaamheid en mogelijkheid tot het maken van een geneesmiddel.  (Artikel, kijk vanaf blz. 6). Hier wordt door de auteur de term essentiële en aromatische olie door elkaar gebruikt als waren ze hetzelfde. Er is echter weldegelijk verschil: In of uit de plant, dat maakt het verschil. Als de ‘olie’ nog in de plant is noemen we het aromatische of etherische olie, is de geurstof uit de plant (geëxtraheerd) en bewerkt tot de vloeistof in een flesje, dan heet het essentiële olie. Aromatisch is dus hetzelfde als etherisch, maar verschilt essentieel van essentiële olie. Essentiële oliën worden dikwijls als therapeuticum gebruikt.

Wierook en onze gezondheid
Het branden van wierook kan volgens studies inderdaad kankerverwekkende stoffen vrijmaken, die de kans op longkanker kunnen verhogen (1, 2, 3, 4). Daar blijft het niet bij, want wanneer het inademen van de rook kan bij structurele blootstelling zorgen voor verhoging van de kans op cardiovasculaire ziekten (5). Recent ontdekten onderzoekers dat het branden van wierook de bacteriesamenstelling in de mond negatief kan beïnvloeden, zelfs bij gering gebruik (6). Door regelmatig een wierookje te branden, loop je een hoger risico op oxidatieve stress en ontstekingen in je lichaam (7). Deze gewoonte kun je dus maar beter achterwege laten. Het maakt daarbij niet uit of het om stokjes, staafjes of kegeltjes gaat: het zijn de verbrandingsproducten die wierook bijzonder ongezond maken.

Giftige lucht
Wierook bevat diverse giftige stoffen, waaronder gasvormige verontreinigingen, zoals koolmonoxide (CO), stikstofoxiden (NOx), zwaveloxiden (SOx), vluchtige organische stoffen (VOC), PAK's (Polycyclische aromatische koolwaterstoffen) en giftige metalen. Daarbij toont onderzoek aan dat wierook een grote bron is van fijnstof (8). Wierook kan zowel synthetische als natuurlijke grondstoffen bevatten, die beide zeer schadelijk kunnen zijn. Bij het branden ervan kunnen stoffen vrijkomen zoals benzeen, formaldehyde en naftaleen. De laatste twee stoffen wordt door het Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek aangemerkt als mogelijk kankerverwekkend voor mensen (9, 10).

Wierook of roken: wat is slechter?
Hoewel het branden van wierook zeer ongezond is, kun je niet zeggen dat het even schadelijk is als roken, omdat een sigaret direct aan de mond wordt gerookt, terwijl wierook zich verdunt in de lucht van de ruimte (11). Het woord meeroken is waarschijnlijk meer van toepassing. Ook hangt de schadelijkheid van wierook af van wat er verbrand wordt. Toch meldt een onderzoek van enkele jaren oud dat wierook schadelijker is voor lichaamscellen dan tabaksrook (12).

Gezondere alternatieven
Beter is het om te kiezen voor een etherische olie in een oliebrander. Etherische oliën kunnen volgens onderzoekers bewezen een heilzaam effect hebben op lichaam en geest (13). Door een etherische olie in wat water te verdampen, komen geen noemenswaardige hoeveelheden toxische stoffen vrij. Pas wel op, er zijn bijzonder veel synthetische etherische oliën te koop, die alsnog giftige stoffen kunnen bevatten. Kies altijd voor biologische etherische oliën van natuurlijke oorsprong. Een aroma diffuser op basis van natuurlijke ingrediënten is een andere permanente oplossing. In onze webshop hebben we een uitgebreid assortiment natuurlijke en biologische etherische oliën en diffusers.

Het branden van wierook is dus heel slecht voor je ademhalingsstelsel en daarmee ook voor het cardiovasculaire stelsel.



Wellicht ten overvloede:
De synthetische geurstoffen in deodorant e.d. hebben deze werkingen niet, alleen de verdampte zuivere etherische oliën. 

Sinds het einde van de vorige eeuw doet men pogingen essentiële oliën op chemische wijze te imiteren. Wat geur betreft is de industrie hierin aardig geslaagd. De unieke geneeskrachtige werking van essentiële oliën kon echter niet gereproduceerd worden, daar de meeste zuivere essentiële oliën opgebouwd zijn uit honderden stoffen. Deze complexiteit maakt ze zowel veelzijdig als veilig, omdat de vele bestanddelen samenwerken en elkaars effecten in evenwicht brengen en versterken.

Bij een natuur-identieke olie zijn de hoofdbestanddelen chemisch nagemaakt en in een bepaalde verhouding gemengd. Bij lavendelolie zijn bijvoorbeeld 8 bestanddelen voldoende om een lavendelachtige geur te maken. Deze olie heeft niet de in de literatuur vermelde werking en is zeer agressief. Een goede natuurlijke lavendelolie heeft minimaal 160 bestanddelen.

Met speciale apparatuur is aan te tonen of een essentiële olie zuiver is. Elke betrouwbare leverancier durft dan ook te garanderen dat een olie 100% puur en natuurzuiver is. Biologische soorten genieten echter de voorkeur, omdat de grondsoort, omgeving, atmosfeer en de teeltwijze voor een belangrijk deel de inhoudsstoffen bepalen.

Tekst:
Gebruik gemaakt van de tekst van Drs. Rijpkema, aromatherapeut en medisch antropoloog.